VỀ LÁ CỜ HỔ TẠI BẢO TÀNG QUÂN ĐỘI PHÁP
Trong khuôn khổ dự án Hoa Văn Đại Việt nhằm số hóa các hoa văn trên vật dụng kiến trúc thời xưa nhằm mục đích ứng dụng, có một đồ án thêu hình con hổ trên một lá cờ tại bảo tàng Quân Đội Pháp. Một số phản hồi của dư luận cho rằng đó là lá cờ của phỉ Cờ Đen người Pháp thu được tại Bắc Bộ, chứ không phải lá cờ của nhà Nguyễn. Thực hư ra sao?
Qủa thực trên 1 link tiếng Pháp của bảo tàng, lá cờ này được chú thích là “Drapeau des Pavillons Noirs, XIX” – nghĩa là “Lá cờ của quân Cờ Đen, thế kỷ 19”.
Tuy nhiên trên link của triển lãm “Đông Dương, đất và người” của bảo tàng mà dự án Hoa văn lấy hình ảnh thì chú thích lại là “Annamite Flag, 1885” – “Cờ An Nam, 1885”.
Thực tế, trong bảo tàng cũng có lá cờ thu được của quân Cờ Đen nhưng lá cờ này chỉ có chữ 令 “Lệnh”. Một tấm ảnh chụp trong giai đoạn đó cũng cho thấy 1 người lính Cờ Đen cầm cờ chữ “Lệnh”. Cả 2 lá cờ đều khá đơn điệu, không có đuôi nheo và diềm tua rua như lá cờ hổ. Ngoài những hình ảnh này ra thì chưa thấy các hình ảnh cờ hiệu khác của đạo quân này.
Advertisement
Ngược lại, cờ Hổ vỹ, thêu hình con hổ, là một trong các loại nghi cụ được ghi chép lại trong điển lệ của triều Nguyễn. Tế Nam Giao thì phải có đủ cờ Hổ Vỹ, cờ Báo Vỹ bên cạnh các tinh kỳ mang hình chòm sao khác. Hình ảnh lá cờ vuông thêu hình hổ xuất hiện trong sách “kỹ nghệ người An Nam” của Henry Oger năm 1910. Hình dong của lá cờ này tương đồng với lá cờ thêu hổ trong bảo tàng Quân đội Pháp, với đầy đủ đuôi nheo và tua rua, và tương đồng với lá cờ của Công bộ thượng thư họ Lê thời Nguyễn.
Tóm lại, bản thân bảo tàng quân đội Pháp chú thích hiện vật không nhất quán. Sự hiện diện của lá cờ chữ “Lệnh” của quân Cờ Đen tại bảo tàng, và kết cấu của khác lạ của lá cờ này, cộng thêm những hình ảnh cứ liệu về cờ hổ và sự tương đồng kết cấu với các lá cờ hiện vật thời Nguyễn khác, chúng tôi mạnh dạn cho rằng lá cờ hổ trong bảo tàng Quân đội Pháp thực sự là cờ của triều Nguyễn, và bảo tàng đã có sự nhầm lẫn khi chú thích. Tuy nhiên nếu xuất hiện các bằng chứng xác tín khác cho thấy cờ này không phải của triều Nguyễn, dự án sẽ chỉnh sửa và đính chính thông tin.
Mong được sự phản hồi mang tính xây dựng của những người quan tâm
bởi Quốc Cường vào | 750 lượt xem