Một trong những nét văn hóa đầy thu hút của các dân tộc thiểu số tại Việt Nam chính là sự đa dạng và đặc sắc của trang phục truyền thống, trong đó có trang phục dân tộc khmer.
Nét đặc sắc trong trang phục truyền thống phụ nữ Khmer
Cũng giống như những trang phục phụ nữ của nhiều dân tộc thiểu số khác. Trang phục người phụ nữ Khmer luôn được chú ý bởi sự cầu kỳ, hoa văn trang trí tinh xảo, màu sắc rực rỡ và được điểm bằng những hạt cườm, kim sa lấp lánh, vô cùng công phu, độc đáo. Tơ tằm, lụa là loại vải chủ yếu dùng để may trang phục của người Khmer. Trang phục được chia làm hai loại là trang phục thường ngày và trang phục lễ hội.
Đối với mỗi người phụ nữ Khmer, dù họ có khó khăn thiếu thốn đến mấy thì cũng cần phải chuẩn bị cho bản thân và gia đình mình những bộ trang phục truyền thống đẹp nhất để mặc trong những dịp quan trọng. Từ khi còn nhỏ, người Khmer đã vận lên mình những bộ trang phục truyền thống để tham dự các dịp lễ tết, hội hè.
Trang phục của dân tộc Khmer gồm những gì?
Ngày thường những người phụ nữ người Khmer thường mặc trang phục bằng tơ lụa, màu sắc khá rực rỡ, bao gồm: Váy, áo dệt bằng tơ tằm hay chỉ kim tuyến thêu hoa văn khác nhau, áo tầm vông hay còn gọi là áo cổ vòng được kết hợp hài hòa với xà rông và sbay.
Trong đó:
Áo tầm vông (còn gọi là áo cổ vòng) được kết hợp hài hòa với xà rông. Áo tầm vông thường được dệt bằng tơ tằm hay chỉ kim tuyến với nhiều họa tiết hoa văn khác nhau. Xà rông là một mảnh thổ cẩm rộng khoảng một mét, dài 3,5 m, khi mặc thì cuốn lại che nửa người phía dưới.
Đặc biệt dù mặc trang phục nào đi nữa thì cũng không thể nào thiếu Sbay – một loại khăn lụa mềm mại được cuốn chéo từ vai trái xuống bên sườn phải.
Trang phục thường ngày phụ nữ Khmer
Trang phục thường ngày của người Khmer có sự khác biệt lớn giữa nam và nữ, Vào ngày bình thường, phụ nữ Khmer thường mặc nhiều loại váy khác nhau nhưng thường xuyên nhất là Xăm pốt.
Được tạo thành từ một miếng vải rộng, khi mặc, quấn quanh người giống như chiếc váy, phần cuối của mảnh vải luồn qua hai chân rồi quấn lên thắt lưng, tạo thành một chiếc quần rộng.
Họ thường kết hợp quần Xăm pốt với áo tầm vông hay còn gọi là áo cổ vòng. Khi lễ chùa, phụ nữ còn quấn thêm một mảnh vải từ eo lên một bên vai, gọi là Sbay.
Trang phục lễ hội, ngày cưới phụ nữ Khmer
Vào những dịp quan trọng như lễ hội, ngày cưới, đặc biệt trong ngày cưới cô dâu Khmer thường mặc Xăm pốt, có màu sặc sỡ, được thêu dệt bằng sợi kim tuyến cầu kỳ và nổi bật.
Trang phục cưới của cô dâu người Khmer gồm ba phần: áo, váy, mũ. Thông thường cô dâu hay mặc chiếc xăm-pốt bằng sợi kim tuyến hay tơ tằm mầu đỏ sẫm hay mầu hồng cánh sen, dài đến cổ chân, có dệt hoa văn, cùng chiếc áo ngắn tay bó chẽn hoặc để hở một bên vai.
Áo và Xăm-pốt được mặc khít với nhau bằng chiếc thắt lưng kim loại, đó là loại váy bằng tơ tằm, hình ống. Ngoài ra, còn có một tấm sronko mầu đỏ có dạng như cái yếm hình bán nguyệt quàng phía trước quanh chân cổ, che phủ hết phần trên của ngực áo. Tấm sronko có đính những hạt cườm theo hình hoa văn sặc sỡ.
Trên đầu cô dâu đội mũ cưới quý phái hình tháp nhọn nhiều tầng bằng kim loại hoặc giấy bồi cứng, giống một chiếc vương miện nhỏ xinh xắn, được trang trí bằng những hạt cườm lấp lánh thêu hoa và chung quanh mũ kết các chiếc cánh cứng mầu xanh biếc của loại bọ cánh cam. Để tôn thêm nét dịu dàng, nữ tính cho bộ lễ phục thì không thể thiếu sbay, một loại khăn mềm mại, cuốn chéo từ vai trái xuống bên sườn phải. Sbay của cô dâu trước đây may bằng vải dệt kim mầu vàng và được đính hàng nghìn hạt kim sa nhỏ xíu sáng lấp lánh tạo nên hoa văn đa dạng.
Đồ trang sức trong lễ cưới cổ truyền của phụ nữ Khmer chủ yếu làm bằng hạt cườm, đồng. Thêm vào một số trang sức quí hiếm khác như hoa tai làm bằng đồng và vàng, bạc và các loại hoa tươi để tôn vinh vẻ đẹp trong ngày vui nhất đời của người phụ nữ Khmer. Khi mặc bộ trang phục truyền thống Khmer, phụ nữ sẽ cảm thấy thân hình mình trở nên dịu dàng, uyển chuyển, thùy mị hơn.
Trang phục Khmer cách tân
Tuy nhiên ngày nay, phụ nữ Khmer thường mặc giống người Kinh, tùy theo độ tuổi mà họ ăn mặc khác nhau. Người trẻ thì thường mặc quần lụa đen, áo bà ba hoặc quần âu, áo sơ mi. Người lớn tuổi mặc quần áo bà ba đen với thêm chiếc khăn đội đầu.
Đối với trang phục truyền thống của người phụ nữ Khmer được cách tân, biến tấu theo nhiều kiểu mới lạ và đẹp mắt với nhiều màu sắc khác nhau để phù hợp với thời đại nhưng hầu hết vẫn giữ ở mức độ dung hòa giữa hiện đại và truyền thống. Tuy có phần nào được cải tiến song nhìn chung các bộ trang phục vẫn giữ được nét đặc trưng, thậm chí trở nên đẹp hơn ngày xưa…
Trên đây là một số nét đặc sắc của trang phục truyền thống phụ nữ Khmer mà Thoitrangdaily muốn chia sẻ với bạn đọc. Hy vọng rằng, những thông tin này sẽ hữu ích cho bạn khi tìm hiểu về loại trang phục đặc sắc và duyên dáng của dân tộc Khmer.
bởi Quốc Cường vào | 1918 lượt xem